انواع جراحی سنگ مثانه + آمادگی ها قبل از عمل سنگ مثانه و مراقبت های بعد از آن

جراحی سنگ های مثانه یک روش پزشکی با هدف از بین بردن سنگ های مثانه است، این سنگ ها در مثانه به دلیل تجمع املاح معدنی موجود در ادرار، تشکیل می شوند و می توانند باعث مشکلات ادراری، درد و ناراحتی شوند.

جراحی سنگ مثانه نقش مهمی در مدیریت این عارضه ایفا می کند. در این مقاله به بررسی هدف، انواع روش ها، روند بهبود، خطرات جراحی های سنگ مثانه می پردازیم.

هدف از جراحی سنگ مثانه

متخصص اورولوژی به هدف های زیر جراحی سنگ مثانه را انجام می دهد:

حذف سنگ

هدف اصلی جراحی، برداشتن سنگ مثانه، از بین بردن علائم مرتبط و بازگرداندن عملکرد طبیعی ادرار است.

پیشگیری از بروز عوارض جدی

با برداشتن سنگ‌های مثانه به کمک جراحی، از عوارض احتمالی مانند عفونت‌های دستگاه ادراری، انسداد ادرار و آسیب مثانه جلوگیری می‌ شود.

انواع جراحی سنگ مثانه

متخصص اورولوژی با کمک روش های زیر سنگ مثانه را از بین می برد:

عمل سنگ مثانه با روش سیستولیتولاپاکسی

سیستولیتولاپاکسی یک روش رایج برای برداشتن سنگ مثانه است. این روش شامل قرار دادن ابزار خاصی به نام سیستوسکوپ از طریق مجرای ادرار به مثانه است.

سیستوسکوپ دارای یک دوربین کوچک و ابزار جراحی است که به آن وصل شده و به جراح اجازه می دهد تا سنگ ها را مشاهده و با استفاده از لیزر، اولتراسوند یا دستگاه های مکانیکی آنها را به قطعات کوچکتر تقسیم کند. سپس سنگ های تکه تکه شده، ساکشن  یا از طریق جریان ادرار خارج می شوند و از حذف کامل اطمینان حاصل می شود.

عمل سنگ مثانه به روش باز

در برخی موارد، به‌ویژه زمانی که سنگ‌های مثانه بیش از حد بزرگ هستند یا زمانی که عوارض جدی به همراه دارند، نیاز به جراحی باز است. جراحی باز شامل ایجاد یک برش در قسمت تحتانی شکم برای دسترسی مستقیم به مثانه و برداشتن سنگ ها است.

این روش عموماً برای موارد پیچیده یا زمانی که سایر تکنیک‌های کم تهاجمی امکان‌پذیر نیستند، در نظر گرفته می‌شود.

آمادگی های قبل از جراحی سنگ مثانه

قبل از عمل سنگ مثانه، باید آمادگی‌های لازم را انجام داد. این آمادگی‌ها به فرد  کمک می‌کند تا عملیات با موفقیت انجام شود و پس از جراحی بهبودی سریع‌تری داشته باشد. در زیر به برخی از آمادگی‌های قبل از برداشتن سنگ مثانه با جراحی اشاره می‌کنیم:

مشاوره با جراح

قبل از عمل سنگ مثانه، باید با پزشک خود ملاقات کرد، بیمار در این جلسه باید در مورد جزئیات عمل و راهنمایی‌های لازم صحبت کند. پزشک، بیمار را به آزمایش‌های قبل از عمل ارجاع می دهد تا وضعیت سلامتی او را بررسی کند.

اگر فرد دارویی مصرف می‌کند، بهتر است با پزشک خود در مورد داروها صحبت کند. ممکن است پزشک مصرف دارو را به مدت یک هفته قبل از عمل قطع کند.

اگر بیمار، مشکل زمینه ای داشته باشد، باید آن را با جراح در میان بگذارد تا بتواند جراحی را بر اساس مشکل مورد نظر مدیریت کند.

خالی کردن مثانه قبل از جراحی

در روز قبل از جراحی، ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که مثانه را به طور کامل قبل از ورود به بیمارستان تخلیه کند. این اقدام به پیشگیری از عفونت و کاهش خطر عوارض مرتبط با جراحی کمک می‌کند.

ریکاوری و مراقبت های پس از جراحی سنگ باز

بعد از انجام عمل سنگ مثانه برای بهبودی سریع و جلوگیری از بروز عوارض جدی باید مراقبت های زیر را رعایت کرد:

اقامت در بیمارستان

مدت زمان بستری پس از عمل سنگ مثانه بسته به روش خاص و شرایط فردی متفاوت است. سیستولیتولاپاکسی اغلب به عنوان یک روش سرپایی انجام می شود و به بیماران اجازه می دهد در همان روز به خانه بازگردند اما جراحی باز ممکن است نیاز به بستری طولانی تری داشته باشد.

کاتتریزاسیون

پس از عمل سنگ مثانه، ممکن است یک کاتتر برای تسهیل تخلیه ادرار و بهبود مثانه قرار داده شود. مدت زمان استفاده از کاتتر به وسعت جراحی و عوامل فردی بستگی دارد.

مدیریت درد عمل سنگ مثانه

درد و ناراحتی بعد از جراحی سنگ های مثانه را می توان با داروهای مسکن تجویز شده کنترل کرد. پیروی از دستورالعمل های لازم در مورد مدیریت درد و هرگونه محدودیت در فعالیت های بدنی بسیار مهم است.

خطرات و عوارض احتمالی بعد از انجام جراحی سنگ مثانه

احتمال بروز عوارض زیر بعد از برداشتن سنگ مثانه وجود دارد:

عفونت

جراحی برای برداشتن سنگ مثانه، خطر عفونت دستگاه ادراری را به همراه دارد، به خصوص اگر قبل از جراحی عفونتی وجود داشته باشد. برای جلوگیری از عفونت، ممکن است قبل و بعد از عمل آنتی بیوتیک تجویز شود.

خونریزی بعد از جراحی

در موارد نادر، ممکن است جراحی های سنگ مثانه، باعث خونریزی شوند. باید در صورت وجود خونریزی بیش از حد یا خون در ادرار به متخصص یا جراح مراجعه کرد.

آسیب به مثانه یا مجاری ادرار

خطر آسیب کمی به مثانه یا مجرای ادرار در طول جراحی وجود دارد. اما جراحان ماهر اقدامات احتیاطی را برای به حداقل رساندن این خطر انجام می دهند.

گزینه های درمان جایگزین جراحی سنگ مثانه

درمان سنگ مثانه با دارو

در برخی موارد، سنگ‌های مثانه ممکن است با دارو درمان شوند و به حل شدن سنگ‌ها یا مدیریت شرایط زمینه‌ای موثر در تشکیل سنگ، کمک کند. این روش معمولاً برای سنگ‌های کوچک‌تری که علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند، در نظر گرفته می‌شود.

سنگ شکنی برون بدنی با موج شوک (ESWL)

ESWL از امواج ضربه‌ای برای شکستن سنگ‌های مثانه به قطعات کوچک‌تر استفاده می‌کند که می‌توانند به طور طبیعی از طریق مجاری ادراری عبور کنند. این روش غیر تهاجمی و جایگزین جراحی سنگ مثانه است.

جمع بندی مطالب

جراحی سنگ مثانه یک گزینه درمانی حیاتی برای افراد مبتلا به سنگ مثانه است که باعث علائم یا عوارض خاصی می شود. هدف از این روش حذف سنگ های مثانه، بازگرداندن عملکرد طبیعی ادرار و جلوگیری از عوارض بیشتر است.

 عمل سنگ مثانه  ممکن است خطرات بالقوه ای را به همراه داشته باشد، جراحان ماهر و رعایت مراقبت های بعدی مناسب می توانند این خطرات را به حداقل برسانند. باید برای ارزیابی کامل و برنامه درمانی شخصی با یک متخصص اورولوژی مشورت کنید. با پیشرفت در تکنیک های جراحی و گزینه های درمانی جایگزین، افراد مبتلا به سنگ مثانه می توانند، کیفیت زندگی خود را بازیابند.