سنگ مثانه چیست؟ عوامل موثر در ایجاد انواع سنگ های مثانه + روش های درمان و پیشگیری از آن ها

سنگ های مثانه، رسوبات معدنی سختی هستند که در مثانه تشکیل می شوند. اندازه آن ها می تواند از دانه های ریز تا سنگ های بزرگ تر متغیر باشد که می تواند باعث ناراحتی و عوارض قابل توجهی شود.

اگر سنگ مثانه دارید و به دنبال درمان آن هستید این مقاله جیم جو را تا آخر بخوانید، در این مقاله درباره سنگ ها، علت ایجاد، عوامل موثر بر تشکیل آنها، علائم و نشانه ها، روش های تشخیص، گزینه های درمانی و اقدامات پیشگیرانه بحث می کنیم.
شما با درک این جنبه ها، می توانید به طور موثر به درمان آن ها بپردازید و گام های پیشگیرانه ای در جهت مدیریت و پیشگیری از سنگ بردارید.

سنگ مثانه چیست؟

سنگ های مثانه توده های جامدی هستند که به دلیل تجمع مواد معدنی در ادرار غلیظ در مثانه شکل می گیرند. این سنگ ها می توانند از نظر اندازه، ترکیب و تعداد متفاوت باشند و ممکن است تک یا چندتایی باشند. ترکیبات سنگ های مثانه می تواند شامل اگزالات کلسیم، اسید اوریک یا سایر مواد معدنی موجود در ادرار باشد.

علت و عوامل موثر در بروز سنگ مثانه

معمولا عوامل زیر در شکل گیری انواع سنگ نقش دارند:

عفونت های دستگاه ادراری UTI

عفونت‌های مزمن یا مکرر دستگاه ادراری می‌توانند در تشکیل سنگ‌های مثانه نقش داشته باشند. باکتری های موجود در دستگاه ادراری می توانند باعث تبلور مواد معدنی و تشکیل سنگ می شود.

استاز ادراری

استاز به شرایطی گفته می شود که مانع از تخلیه کامل مثانه می شود، شرایطی مانند بزرگ شدن پروستات یا اختلال عملکرد مثانه نوروژنیک، می تواند خطر تشکیل سنگ را افزایش دهد؛ استاز ادراری به مواد معدنی اجازه می دهد تا در طول زمان تجمع کرده و سنگ تشکیل دهند.

رژیم غذایی و مصرف مایعات

برخی از عوامل رژیمی مانند مصرف زیاد نمک، پروتئین حیوانی یا غذاهای غنی از اگزالات می توانند خطر تشکیل سنگ مثانه را افزایش دهند. مصرف ناکافی مایعات نیز می تواند باعث غلیظ شدن ادرار و ایجاد سنگ شود.

علائم سنگ مثانه

وجود سنگ ممکن است از طریق بروز نشانه های مختلفی ظاهر شود که عبارتند از:

هماچوری یا وجود خون در ادرار

خون در ادرار که اغلب به صورت تغییر رنگ صورتی، قرمز یا قهوه ای قابل مشاهده است، می تواند به دلیل تحریک یا آسیب به پوشش مثانه ناشی از وجود سنگ ایجاد شود.

 درد زیر شکم

درد یا ناراحتی در قسمت تحتانی شکم یا لگن ممکن است به دلیل ساییده شدن سنگ های مثانه به دیواره مثانه باشد که باعث تحریک و التهاب شود.

تکرر ادرار

سنگ می تواند مثانه را تحریک کند و منجر به افزایش تعداد دفع و تکرر ادرار شود.

سوزش ادرار

درد یا احساس سوزش در هنگام ادرار می تواند از علائم سنگ باشد. سنگ ها می توانند مجرای ادرار را هنگام دفع ادرار تحریک کنند.

سایر مقالات 👈 سنگ کلیه چیست؟

روش های تشخیص سنگ های مثانه

متخصص اورولوژی با کمک روش های زیر می تواند به طور قطعی سنگ های مثانه را تشخیص دهد:

معاینه فیزیکی

یک متخصص اورولوژی ممکن است یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی حساسیت یا توده های غیر طبیعی در قسمت تحتانی شکم انجام دهد.

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار می تواند به تشخیص وجود خون، کریستال ها یا عفونت در ادرار کمک کند و سرنخ هایی از وجود سنگ های مثانه را ارائه دهد.

 تصویربرداری و سی تی اسکن

تکنیک های تصویربرداری مانند سونوگرافی، اشعه ایکس یا سی تی اسکن می توانند تصاویر دقیقی از مثانه ارائه دهند و وجود، اندازه و محل سنگ های مثانه را تشخیص دهند.

روش های درمان سنگ مثانه

متخصص بعد از تشخیص سنگ می تواند با کمک روش های زیر آن ها درمان می کند:

عبور سنگ با مصرف مایعات و دارو

در برخی موارد، سنگ های کوچک مثانه ممکن است به طور طبیعی در طول ادرار دفع شوند. افزایش مصرف مایعات و داروها برای شل کردن مثانه می تواند عبور سنگ را تسهیل کند.

سنگ شکنی برون اندامی با موج شوک (ESWL)

سنگ شکن برون اندامی از روش های درمان سنگ مثانه است، ESWL از امواج ضربه‌ای برای شکستن سنگ‌های بزرگ‌تر مثانه به قطعات کوچک‌تر استفاده می‌کند و باعث می‌شود آنها به طور طبیعی عبور کنند یا از طریق روش‌های دیگر حذف شوند.

سیستولیتولاپاکسی

این روش شامل قرار دادن یک لوله کوچک با دوربین در مثانه برای مشاهده و برداشتن سنگ است و اغلب برای سنگ های بزرگتر که نمی توانند به طور طبیعی عبور کنند استفاده می شود.

روش جراحی

در موارد نادر، زمانی که روش‌های دیگر امکان‌پذیر یا مؤثر نیستند، ممکن است برداشتن سنگ‌های مثانه با جراحی ضروری باشد که شامل جراحی باز یا تکنیک های کم تهاجمی باشد.

سایر مقالات 👈 بهترین متخصص اورولوژی در تهران

راه های پیشگیری از بروز سنگ

برای پیشگیری از بروز سنگ در افراد در معرض خطر باید موارد زیر را به خوبی رعایت کرد:

حفظ آب بدن با هیدراتاسیون

مصرف مایعات کافی به رقیق شدن ادرار و جلوگیری از افزایش غلظت مواد معدنی موجود در ادرار کمک می کند.

اصلاحات رژیم غذایی

اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل که مصرف نمک، پروتئین حیوانی و غذاهای غنی از اگزالات را محدود می کند، می تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ کمک کند.

مصرف دارو

در برخی موارد، ممکن است داروهایی برای مدیریت شرایط زمینه‌ای مانند عفونت‌های دستگاه ادراری یا اختلالات متابولیک که در تشکیل سنگ نقش دارند، تجویز شود.

تمرین برای دفع ادرار منظم

اجتناب از دوره های طولانی مدت برای نگه داشتن ادرار و تخلیه منظم می تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک کند.

جمع بندی

سنگ‌های مثانه می‌توانند باعث ناراحتی و ایجاد عوارض شوند، اما با درک تعریف، علل، علائم، روش‌های تشخیص، گزینه‌های درمانی و اقدامات پیشگیرانه، افراد می‌توانند اقدامات پیشگیرانه‌ای را در جهت مدیریت و پیشگیری از وقوع آن‌ها انجام دهند.

 شناخت علائم و نشانه ها، جستجوی ارزیابی به موقع پزشکی و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه مانند هیدراته ماندن و ایجاد تغییرات در رژیم غذایی، می تواند به شما در حفظ مثانه سالم و جلوگیری از تشکیل سنگ کمک کند.